Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wybory do Rady Miasta - zasady i przebieg

Według statutów miejskich prawa wyborcze posiadali członkowie gminy, którzy spełniali wymagania cenzusu wyborczego (§22): byli majętni, czyli posiadali nieruchomości wskazanej wartości, albo byli wykształceni świecko, oraz płacili podatki rządowe odpowiedniej wysokości. Statut nie ograniczał dostępu do praw wyborczych na podstawie wyznawanej religii, a jedynie na podstawie majętności i wykształcenia: dyskryminowani byli ci, którzy nie osiągali pewnego progu podatkowego i nie posiadali świadectw ukończenia szkół państwowych, a uprzywilejowani członkowie szeroko rozumianych elit posiadaczy i wykształconych. Tak rozumiane uprzywilejowanie i dyskryminacje dotyczyły w równej mierze Żydów oraz nie-Żydów, i były wymierzone w tradycyjne elity wyznania i urodzenia, które zwalczali liberałowie.

Niewielu krakowian spełniało wymagania cenzusu. Tylko 4,3 % mieszkańców miasta posiadało w 1866 r. prawo wyborcze (2086 osób i instytucje). Nie wiadomo, ile było wśród nich Żydów. Szacunki z roku 1896 dotyczące wyborców gminy wyznaniowej przedstawiają następujące liczby: w kurii III, 1 (handel hurtowy) miało ich być 24; w III, 2 (mały handel): 766, w II, 1 (duża posiadłość): 59, w II, 2 (mała posiadłość): 216, w I (inteligencja): 266. Łącznie miało być 1330 wyborców Żydów.

Wybory przeprowadzano w Krakowie w miesiącach letnich: w maju, czerwcu lub na początku lipca. Po przerwie urlopowej konstytuowała się nowa rada miejska. Zdarzało się, że wybory przesuwano, ze względu na soboty i święta żydowskie. Wprawdzie według postanowień statutu kadencja miała trwać sześć lat, ale w praktyce przyjęło się stosować kadencje trzyletnie. Wiązało się to z tym, że po upływie trzech lat ustępowała połowa radców (na podstawie losowanie), a na ich miejsce wybierano nowych, którzy zresztą w wielu wypadkach byli identyczni z tymi ustępującymi.

 

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Baza danych żydowskich radców miejskich Krakowa

Baza danych żydowskich radców miejskich Krakowa pt. "Słownik biograficzny żydowskich samorządowców w krakowskiej Radzie Miasta 1867-1914" jest pokłosiem projektu badawczego realizowanego przez dr Hannę Kozińską-Witt w ramach grantu POLONEZ I

Opis projektu

Po przyznaniu równouprawnienia Żydzi mogli udzielać się, na równi z innymi obywatelami, w samorządach miejskich.  Z tego prawa mogli korzystać tylko nieliczni mieszkańcy gmin: posiadający obywatelstwo miejskie, wyedukowani i zamożni. W pierwszych wyborach kurialnych przeprowadzonych w roku 1866 udało się wprowadzić do Rady miasta Krakowa 12 żydowskich radców (na 60 miejsc).  Od tego roku Żydzi zasiadali w porównywalnej proporcji w radach każdej kadencji.

Będąc kupcami, właścicielami nieruchomości i przedstawicielami inteligencji zawodowej reprezentowali zarówno postępowy, jak i ortodoksyjny elektorat.  Do rady wybierano zawsze przewodniczącego zarządu gminy żydowskiej, a także jego zastępców.

Ponieważ nie prowadzono dotychczas szerszych badań nad działalnością i rolą samorządowców Żydów w Krakowie, ani też nad stosunkami między samorządem miejskim, a konfesyjnym, więc zadaniem projektu będzie wypełnienie, przynajmniej częściowe, tej luki badawczej.

W pierwszej kolejności należy zidentyfikować radców Żydów i bliżej ich scharakteryzować. Następnie przeanalizuję problemy, jakie żydowscy samorządowcy podnosili na forum rady oraz koalicje, jakie tam tworzyli. Jak postrzegali radcy żydowscy samorząd i swoją w nim działalność? Czy byli skuteczni?

Baza danych

Baza zawiera następujące informacje o radcach miejskich:

- imię i nazwisko

- szczegółowe informacje dotyczace dzialalnosci w samorzadzie: lista sekcji, komisji, kadencji

- informacje biograficzne

- fotografie portretowe

Autorami rekordów są: dr Hanna Kozińska-Witt, prof. dr hab. Czesław Brzoza, dr hab. Łukasz T. Sroka, prof. UP, Anna Jodłowiec-Dziedzic, dr Anna Jakimyszyn-Gadocha.

Sposób cytowania bazy

W przypadku powoływania się na bazę prosimy o cytowanie jej w następujący sposób:

[Imię i nazwisko samorządowca] [w:] Słownik biograficzny żydowskich samorządowców w krakowskiej Radzie Miasta 1867-1914, red. Hanna Kozińska-Witt; baza dostępna na stronie Ośrodka Studiów nad Historią i Kulturą Żydów Krakowskich UJ: www.oshkzk.historyczny.uj.edu.pl [data dostępu]

Uzupełnienia

W najbliższych latach baza będzie uzupełniania o szczegóły dotyczące biografii poszczególnych osób. Jeśli posiadają Państwo dodatkowe informacje prosimy o kontakt