Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Gross Adolf

Warianty imienia i nazwiska

Eisig Jekele

Działalność samorządowa

Radny miejski (1902-1931): członek miejskiego Komitetu Wyborczego (1896); bez powodzenia ubiegał się o mandat radziecki z koła inteligencji w 1896, gdyż uzyskał zalewie 192 głosy (najniższy wynik) na 1386 głosujących; współautor rezolucji przyjętej na wiecu Żydów radykalnych na Kazimierzu (26.03.1902) aby w nadchodzących wyborach samorządowych popierać jedynie takich kandydatów którzby opowiadali się za zniesieniem kurii wyborczych i wprowadzeniem „osobistego, powszechnego, tajnego i proporcjonalnego prawa wyborczego”; od 1902 wybierany systematycznie do Rady Miejskiej z listy demokratycznej (SNŻ) z Koła IIIC (mały przemysł i handel: 12.05.1902: 668 głosów na 1028 głosujących; 2.04.1908: 512 głosów na 877 głosujących, 1914: 1012 głosów na 1101 głosujących); ponieważ od 1914 r. nie przeprowadzano wyborów uzupełniających zasiadał w RM także po odzyskaniu niepodległości; w Radzie zasiadał w klubie demokratycznym; pracował w sekcji skarbowej (1902-1924, 1926-1931) oraz komisjach: statutowej (1902-1924), administracyjnej dla dochodów akcyzowych, myta rogatkowego i rzeźni miejskiej (1902-1905), inwestycyjnej (1902-1911), weryfikacyjnej (1905), gazowo-elektrycznej (1905-1908), drożyźnianej (1905-1914), węglowej (1908-1911), tramwajowej (1908-1914), dla rozszerzenia granic Krakowa (1908-1911), gruntowej (1911-1924, 1926-1931), mieszkaniowej (1911-1914), budżetowej (1914-1924), administracyjnej (1920-1923), aprowizacyjnej (1923-1924), drogowo-kanałowej (1926-1931) i statystycznej(1926-1931); wchodził również do komisji sekcji skarbowej do nadzoru nad Miejską Izbą Obrachunkową oraz, z ramienia całej Rady, do Komitetu Rozbudowy Krakowa; wchodził również do Rady Przybocznej przy Komisarzu Rządu (1924-1926), Rady Przybocznej przy Prezydencie Miasta (18.02–27.06.1931) i Tymczasowej Rady Miejskiej mianowanej przez wojewodę (1931-1934); długoletni członek Wielkiego Wydziału Kasy Oszczędności m. Krakowa z ramienia RM (1905-1923); przedstawiciel RM w komisjach wyborczych w kole I (1905); w czasie dyskusji poruszał zazwyczaj zagadnienia ogólne, choć czasami zabierał głos w kwestiach specyficznie żydowskich, jak np. nieprzyjmowania rzemieślników żydowskich do organizacji cechowych (19.02.1906).

Data, miejsce urodzenia i śmierci; miejsce pochówku

26 VII 1862, Kraków

28 XII 1936 Kraków

Cmentarz żydowski w Krakowie przy ul. Miodowej.

Data przybycia do Krakowa; adresy zamieszkania; wpis do księgi miejskiej

bd

ul. Grodzka 46 (1893), św. Anny 9 (1923-25), Studencka/Pierackiego 9/2 (1936)

bd

Wykształcenie; zawód; zajęcie

Absolwent Gimnazjum św. Anny w Krakowie (matura: 3 VI 1880) i Wydziału Prawa UJ (student zwyczajny 1880/81 – 1883/84; absolutorium 2 IX 1884; doktorat: 30 X 1888).

Adwokat

Adwokat

Orientacja i aktywność polityczna; aktywność społeczna

Zwolennik I. Daszyńskiego na posła do wiedeńskiej Rady Państwa (1897); członek Polskiego Stronnictwa Demokratycznego; współzałożyciel (1906) i działacz Stronnictwa Niezawisłych Żydów; członek Zjednoczonych Komitetów Wyborczych Polskiego Stronnictwa Demokratycznego w wyborach do Sejmu Krajowego w Krakowie (1913); poseł do Rady Państwa (1907-1918) z krakowskiego Kazimierza (17.05.1907 uzyskał mandat pokonując J.  Sarego i syjonistę Chaima Hilfsteina); przewodniczący Reprezentacji Żydów w Państwie Polskim (1918); członek prezydium Zjednoczonego Komitetu Żydowskiego dla Ochrony Ludności Żydowskiej (1918); 26.01.1919 przegrał walkę o mandat do Sejmu Ustawodawczego z Krakowa z dr. Abrahamem Ozjaszem Thonem; członek Rady Naczelnej Zjednoczenia Polaków Wyznania Mojżeszowego Wszystkich Ziem Polskich (1919); wiceprzewodniczący Komitetu Pomocy dla Ofiar Pogromów na Ukrainie (1920); członek-założyciel krakowskiego oddziału Unii Narodowo-Państwowej (1922).

Jeden z pionierów ruchu postępowo-demokratycznego, twórca ustawy o funduszu mieszkaniowym w Austrii, założyciel “Dziennika Krakowskiego”, założyciel i prezes Towarzystwa Tanich Domów w Krakowie; prezes Towarzystwa Szkoły dla Dorosłych Analfabetów na Kazimierzu (1911); prezes Towarzystwa Szkółek Freblowskich (1912); członek Stow. „Solidarność” (1893-1898, 1919-1927); członek Komitetu Obywatelskiego dla Niesienia Pomocy Akademikom Żydowskim Małopolski Zachodniej i Śląska (1921); członek rady Komunalnej Kasy Oszczędności w Krakowie (1929-1934).

Orientacja religijna; funkcje w gminie

postępowy

bd

Rodzina; koligacje rodzinne

Rodzice: Mojżesza Dawid i Sary Goldy z d. Mendelsohn

Rodzeństwo: Nechema Chaja (12.08. 1858), Salomon (15.06.1861), Estera Friedel (10.10.1863), Baruch (6.09.1866), Izaak Juda (2.12.1869), Riwa (1871), Bernard (11.03.1876)

Żona: Dwora Gitel z d. Silbiger (16.02.1868, Oświęcim – 13.12.1944, Ravensbrück)

Dzieci: Maksymilian (30.07.1898 Wiedeń – po 1916), Felicitas [Fryderyka] (1.01.1900 Wiedeń – po 1950), Otto (8.02.1902 Wiedeń), Salomon Zygmunt (11.06.1903 Wiedeń – 11.12.1995 Mannhatan), Ludwik (11.09.1905 Kraków – 15.07.1995 Mannhatan, NY), Feliks (17 VI 1906 Kraków – 8 XI 2006 Mannhatan, NY), córka ?? (21-21.11 1910), Wiktoria Maria (25.08.1915 – po 1950)

Koligacje rodzinne: bd

 

Varia

23.06.1918 reskryptem Namiestnictwa zmiana imienia z Eisig na Adolf; Odznaczony Orderem Odrodzenia Polski.

Źródła

Publikowane:

„Czas” 1902: 72WW s. 2; 108WP s. 1; „NR” 1896: nr 131 s. 2, nr 145 s. 2; 1908: 157 s. 1; NR 1908: 166 s. 2; NR 1908: 259 s. 1; NR 1911: 122 s. 3; „NR” 1914: 186 s. 3; „DR” 1902: s. 139-140; 1904: s. 107; 1905: s. 5, 70, 80, 83, 84; 1906: s. 51; 1908: s. 98, 132, 133; 1911: s. 103, 163, 249; 1913: s. 221; 1914: s. 92, 96-98, 104-105; 1916: s. 157; 1917: s. 7; 1918: s. 33; 1920: s. 19; 1923: s. 7-9; DR: 1927: s. 102-104; „ND” 1918-1936; „IKC” 1936: 361 s. 19; Kalendarz „IKC” 1938 s. 128; http://www.ics.uci.edu/~dan/genealogy/Krakow/Families/Gross.html
PSB; PSJ; Krakowianie… , s. 42-44; Corpus… T. III; Żydzi…; Kraków między…;

Archiwalne:

ANKr: St-871 (fot.); Spis21; KZ 1936; Akta BB; AKIA; CŻ.

Materiał ikonograficzny

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ANK, sygn. A-I-171

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Michał Ichnowski, Karykatury Józefa Sarego i doktora A. Grossa, z wyborów parlamentarnych na Kazimierzu 17 maja 1907 (ANK)